Zucht naar mensenvlees – VPRO Gids

Californische doorsneemoeder Sheila verruilt haar groene sapjes opeens voor smoothies van mensenorganen. Volgens schrijver Victor Fresco gaat Netflix-serie Santa Clarita Diet heel simpel over liefde.

VPRO Gids – 28 februari 2017, Anke Meijer

Broodroosterknopjes die te veel speling hebben. Het is een van de grootste frustraties in het leven van makelaar Joel Hammond (Timothy Olyphant). Tot zijn vrouw Sheila (Drew Barrymore) haar volledige lichaamsgewicht, plus een orgaan, projectiel braakt tijdens een huisbezichtiging, vervolgens overlijdt op de badkamervloer en ontwaakt zonder hartslag maar met een hernieuwde levensdrang en een enorme zucht naar rauw vlees. Mensenvlees als het even kan.

‘Ik voel me niet dood of ondood. Eerder springlevend,’ vertelt ze haar gezin en de nerdy buurjongen die met zijn parate stripboekenkennis hen moet helpen haar nieuwe toestand te diagnosticeren. Zijn conclusie: Sheila is een zombie. Al gebruikt hij dat woord liever niet vanwege de negatieve ondertoon.

Het is een interessante twist, zo vroeg in de eerste aflevering van de nieuwe Netflix-show Santa Clarita Diet van schrijver Victor Fresco (Better Off Ted). Wat gebeurt er met een ogenschijnlijk normaal, al dan niet wat ingedut gezin – liefdevolle ouders die al sinds de middelbare school samen zijn, slimme, bijdehante tienerdochter, degelijk huis in een nette cul de sac in een slaperig Californisch stadje in de bergen – wanneer de moeder haar gezonde, groene sapjes van de een op de andere dag inruilt voor smoothies van mensenorganen?

Veel en weinig tegelijkertijd, zo blijkt in Santa Clarita Diet. Dat Sheila de ongewenste avances van een collega afwijst door een hap uit zijn hand te nemen – ‘I know, weirdest foreplay ever!’ zegt ze met een mond vol vingers – en hem vervolgens aan stukken scheurt en zijn maag oppeuzelt, betekent niet dat ze niet nog steeds een liefhebbende vrouw en moeder kan zijn. Dus proberen Joel en Sheila hun draai te vinden in deze nieuwe werkelijkheid, ook al betekent dit dat ze nu mensen moeten vermoorden om haar honger te stillen.

In het zombiegenre is de overgang van levend naar ondood meestal geen goed moment. In Santa Clarita Diet zorgt het voor een soort end life crisis. Sheila gaat uit, klikt met haar buurvrouwen, koopt dure auto’s en vindt het prima als dochter Abby (Liv Hewson) af en toe spijbelt. Haar dood is wellicht het beste, dan wel niet het meest interessante wat Sheila in tijden is overkomen.

Feministische golf

Voor Barrymore, die niet eerder een uitstap als deze naar tv had gemaakt, kwam Santa Clarita Diet op het juiste moment. Vlak voor het filmen van start ging, strandde haar huwelijk van vier jaar. ‘Het was een veilige plek voor me om mijn zomer door te brengen terwijl mijn hele leven min of meer uit elkaar viel,’ zei de actrice tijdens een persconferentie in New York. Dat Sheila met iedere hartslagader die ze doorbijt meer zelfvertrouwen krijgt, steeds mondiger wordt en haar leven in eigen hand neemt, werkte bevrijdend voor de actrice die haar vertolkt. Barrymore: ‘Ik vond het heerlijk om een vrouw te spelen die steeds sterker werd, gewicht verloor en haar shit op orde kreeg. Het was een metafoor voor mijn leven.’

Wie wil, kan in de eerste aflevering ook een metafoor voor de recente feministische golf in Amerika herkennen, aangewakkerd door het nieuwe, conservatieve Republikeinse bewind. Wanneer Sheila haar opdringerige collega vriendelijk maar duidelijk afwijst, vat hij dit op als onderdeel van het paringsritueel. ‘Ik heb het idee dat wat ik ook zeg, het alleen maar betekent dat je harder tegen mijn vagina aan zal drukken,’ merkt Sheila op. Als blijkt dat ze gelijk heeft, zet ze haar tanden in hem.

‘Pussy grabs back,’ schrijft het Amerikaanse vrouwentijdschrift ELLE over deze scène waarmee het de parallel tussen de opdringerige collega en de nieuwe Amerikaanse president en zijn grijpgrage handen trekt. De schrijfster van het artikel concludeert dat het moment vrijwel net zo bevredigend is als al die keren dat seriemoordenaar Dexter een slechterik in stukjes hakte op zijn bedje van plastic.

Diepere laag
Ook entertainmentwebsite Vulture ziet een diepere laag in de eerste tien afleveringen van Santa Clarita Diet en herkent een situatie waarin de man moeite heeft met een positieve verandering die zijn vrouw doormaakt – iets waar mannen volgens Vulture in het echte leven ook nog steeds met wantrouwen tegenaan kijken. ‘Diet ondermijnt het idee dat vrouwen mooie, stille wezens moeten zijn terwijl de man het geld verdient. De vrouwen misdragen zich – ze hebben affaires met knappe oncologen, laten rookbommen afgaan en bedreigen onaardige leraren – terwijl de mannen zichzelf onderdompelen in onnodige misdaad en chaos, en dood eindigen.’

Het is een mooi idee, maar wellicht iets te veel eer voor het eerste seizoen van de serie. Als Santa Clarita Diet al een diepere betekenis heeft, dan laat bedenker Victor Fresco zich er in ieder geval niet over uit. ‘Als schrijver probeer je altijd iets te bedenken dat heel erg leuk is om te schrijven en dit voelde, en was, leuk om te schrijven,’ zei hij tegen entertainmentblad Entertainment Weekly, en voegde er aan toe dat hij klaar was met series over een familie waarbij de ‘grote verandering’ het feit is dat een van de ouders opeens bij ze komt wonen.

Volgens de schrijver gaat Santa Clarita Diet eigenlijk heel simpel over liefde. Want ‘als de liefde sterk genoeg is, overleeft het alles.’ Zelfs een missende hartslag.